Aandachtspunten voor het verbeteren van hypotheekadvies

21 oktober 2024 om 14:30

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft recent onderzoek gedaan naar de kwaliteit van hypotheekadvies. Hoewel er in de afgelopen jaren vooruitgang is geboekt, zijn er nog steeds belangrijke verbeterpunten. Dit onderzoek borduurt voort op eerdere studies uit 2007, 2010 en 2014.

De feiten

Het doel van dit onderzoek was om te beoordelen in hoeverre hypotheekadviseurs voldoen aan de wettelijke adviesnorm van artikel 4:23 van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Deze norm eist dat advies in het belang van de klant is en afgestemd op diens financiële situatie.

Het onderzoek omvatte de beoordeling van 60 hypotheekdossiers van 36 verschillende ondernemingen, en er werden acht diepgaande gesprekken gevoerd met hypotheekadviseurs. De focus lag op advies voor starters en doorstromers die een nieuwe woning wilden kopen. Het onderzoek betrof uitsluitend aanbieders met eigen advieskanalen, onafhankelijke tussenpersonen en hypotheekketens.

Hoewel het onderzoek geen marktbrede conclusies trekt, benoemt de AFM een aantal terugkerende problemen die ook in eerdere onderzoeken naar voren kwamen.

De bevindingen

De AFM heeft verschillende belangrijke verbeterpunten vastgesteld. Een belangrijk aandachtspunt is dat hypotheekadviseurs meer rekening moeten houden met de persoonlijke financiële situatie van de klant, vooral in de oriëntatiefase. Het maximale leenbedrag zou niet het enige uitgangspunt mogen zijn. Adviseurs moeten actief nagaan of dit bedrag past bij de maandelijkse uitgaven en wensen van de klant. Een lening binnen de maximale leencapaciteit is namelijk niet altijd verantwoord. Adviseurs moeten onderzoeken hoeveel de klant daadwerkelijk wil uitgeven aan woonlasten.

De AFM heeft daarnaast de volgende punten opgemerkt:
Onvoldoende uitvragen van financiële informatie: Hoewel inkomensgegevens vaak goed worden vastgelegd, wordt er te weinig aandacht besteed aan uitgaven en spaargedrag. Dit kan leiden tot onverantwoorde woonlasten.

Te beperkte vragenlijsten: Veel adviseurs gebruiken gestandaardiseerde vragenlijsten die klanten soms te veel in een bepaalde richting sturen. Dit kan resulteren in een advies dat niet goed aansluit op de persoonlijke situatie van de klant.

Onvoldoende doorvragen: Adviseurs vragen niet altijd goed door op tegenstrijdige antwoorden of onduidelijkheden, bijvoorbeeld over de risicobereidheid of doelen van de klant. Dit kan leiden tot een verkeerd beeld van de klant.

Fiscale complexiteit: Vooral bij doorstromers is het in kaart brengen van het hypotheekverleden en fiscale gegevens zoals de hypotheekrenteaftrek een aandachtspunt. Onvolledige informatie kan leiden tot onjuiste berekeningen van de maandlasten.

Gevolgen van relatiebeëindiging: Adviseurs besteden vaak onvoldoende aandacht aan de financiële gevolgen van een mogelijke scheiding, terwijl dit een grote impact kan hebben.

Zelfstandige advisering: Het is belangrijk dat adviseurs niet alleen de wensen van de klant volgen, maar ook een onafhankelijk en goed onderbouwd advies geven.

Persoonlijk en begrijpelijk adviesrapport: Adviseurs gebruiken vaak standaardteksten in hun rapporten, waardoor persoonlijke informatie ontbreekt. Ook bevatten de rapporten soms vaktermen die lastig te begrijpen zijn.

Duurzaamheid: Het onderwerp duurzaamheid komt nog niet voldoende aan bod. Adviseurs zouden dit thema actiever moeten meenemen in hun adviezen.

Wat kunt u doen?

Hypotheekadviseurs kunnen de kwaliteit van hun dienstverlening verbeteren door meer aandacht te besteden aan het vastleggen van gesprekken en gemaakte keuzes. Een helder en goed onderbouwd adviesrapport helpt klanten op de lange termijn beter te begrijpen waarom bepaalde beslissingen zijn genomen en welke risico's daarbij horen.

Adviseurs zouden daarom:
Meer aandacht moeten besteden aan het vastleggen van de persoonlijke situatie, financiële gegevens en risicobereidheid van de klant, zodat het adviesrapport altijd een duidelijk klantbeeld geeft.

Het adviesrapport begrijpelijk en leesbaar maken. Standaardteksten en vaktermen moeten worden vermeden of duidelijk worden uitgelegd.

De gemaakte keuzes en afwegingen van de klant goed documenteren, zodat de klant inzicht krijgt in de voordelen en nadelen van bepaalde beslissingen.

Wat kan SVC voor u doen?

Het onderzoek van de AFM laat zien dat er nog verbeterpunten zijn om te voldoen aan artikel 4:23 van de Wft. Als financieel dienstverlener vraagt u zich wellicht af: voldoe ik aan de adviesnorm en doe ik het goed?

Een Keurmerk-audit kan u helpen om inzicht te krijgen in hoeverre uw hypotheekadvies voldoet aan de normen van het Keurmerk Financiële Dienstverlening en de aandachtspunten van de AFM. Met ondersteuning bij de inrichting van uw processen en periodieke audits heeft u de zekerheid dat alles op orde is.

Meer informatie? Bezoek onze website Financieel dienstverlener – Keurmerk FD of neem contact met ons op 033 711 0299