Schending mededelingsplicht inzake pelletkachel?

23 oktober 2023 om 12:30

Waarschijnlijk door een ontsnapte vonk uit een pelletkachel ontstond brand in een riet gedekte woonboerderij. De verzekeraar wist niet dat het om een industriële pelletkachel gaat, die ook 24/7 zakelijk wordt gebruikt voor een op hetzelfde perceel gevestigd saunabedrijf van verzekerde. De verzekering is gesloten op basis van een door de verzekeraar opgestelde vragenlijst. Deze vragenlijst is namens de klant ingevuld door zijn assurantietussenpersoon. Vraag in deze casus is of bij het afsluiten van de verzekering de mededelingsplicht is geschonden.

De feiten

In 2020 hebben de klant en verzekeraar een woonhuisverzekering met branddekking afgesloten voor de woonboerderij van de klant. Verzekerde heeft zich daarbij laten vertegenwoordigen door zijn assurantietussenpersoon. In het deel van de woonboerderij bevindt zich in een zeecontainer een industriële pelletkachel die niet alleen het woonhuis verwarmt maar ook, dag en nacht, een achter de woning gelegen saunabedrijf dat ook van (de vof van) de klant is.

Voorafgaand aan het sluiten van de verzekeringspolis heeft de verzekeraar een aantal vragen gesteld die door de tussenpersoon namens de klant zijn beantwoord. Naar aanleiding van de gegeven antwoorden heeft de verzekeraar foto's van het rieten dak opgevraagd. Na correspondentie daarover volgde met een verklaring van een rietdekker dat het rieten dak recentelijk was schoongemaakt en in goede staat was gebracht. Na plaatsing van een bliksemafleider door de klant, is de verzekering (met 'uitgebreide dekking') door partijen afgesloten.

Eind januari 2022 heeft een brand gewoed in de woonboerderij van de klant. Na uitgevoerd onderzoek naar de oorzaak van de brand is een expertiserapport opgesteld. Hieruit bleek dat er een vonk door de vonkenvanger is gegaan of hierin is blijven steken, Vaststelling van de schade is € 21.951,02. De verzekeraar weigert aan de klant dekking voor de schade te verlenen. Naar eigen zeggen omdat zij zeer waarschijnlijk niet of niet op dezelfde wijze een verzekering had aangeboden/afgesloten (met een "standaard clausule" op de polis) als zij had geweten dat er sprake is van een zwaardere industriële pelletkachel die ook zakelijk wordt gebruikt. De verzekeraar is van mening dat de klant zijn precontractuele mededelingsplicht heeft geschonden.

De klant kan zich niet verenigen met het standpunt van de verzekeraar dat zij in het geheel geen verzekering zou hebben afgesloten, omdat zij zichzelf tegenspreekt. Op de website van de verzekeraar staat namelijk vermeld of heeft vermeld gestaan dat zij gespecialiseerd is in het verzekeren van bijzondere zaken. En dat zij de kennis en kunde hebben om verzekeringsoplossingen op maat te bieden. “Elk verzoek dat we krijgen, onderzoeken we nauwkeurig. Hoe moeilijker de vraag, hoe mooier onze uitdaging om met een passende oplossing te komen.”

De klant vordert een bedrag van € 19.424,00 met rente en kosten.

De beoordeling

Partijen zijn verdeeld over de vraag of de verzekeraar dekking dient te verlenen voor de door de klant geleden schade in verband met het al dan niet schenden van de precontractuele mededelingsplicht aan de zijde van de klant.

Een verzekeringnemer is wettelijk verplicht voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst aan de verzekeraar alle feiten mede te delen die hij kent of behoort te kennen. Waarvan hij weet of behoort te begrijpen, dat de beslissing van de verzekeraar of, en zo ja op welke voorwaarden, deze de verzekering zal willen sluiten, afhangt. De mededelingsplicht heeft geen betrekking op feiten die de verzekeraar reeds kent of behoort te kennen, en evenmin op feiten die niet tot een voor de verzekeringnemer ongunstiger beslissing zouden hebben geleid.

De maatstaf daarbij is niet de individuele verzekeraar maar een redelijk handelend verzekeraar. De verzekeraar die een acceptatiebeleid voert dat afwijkt van dat van een redelijk handelend verzekeraar, kan zich daarop alleen ten nadele van de verzekeringnemer beroepen als hij aantoont dat de verzekeringnemer bij het aangaan van de overeenkomst wist of behoorde te begrijpen welk acceptatiebeleid de verzekeraar hanteerde. Aan de hand van de ontvangen vragenlijst, weet de verzekeringnemer welke punten de verzekeraar interesseren.

Het is ook wettelijk bepaald dat indien de verzekering is gesloten op basis van een door de verzekeraar opgestelde vragenlijst, deze zich er niet op kan beroepen dat vragen niet zijn beantwoord. Of feiten waarnaar niet was gevraagd, niet zijn medegedeeld. En evenmin dat een in algemene termen vervatte vraag onvolledig is beantwoord, tenzij is gehandeld met het opzet de verzekeraar te misleiden. Er bestaat geen aanvullende spontane mededelingsplicht aan de zijde van de aspirant-verzekeringnemer voor feiten waarnaar niet is gevraagd, ook niet met een in algemene termen vervatte (slot) vraag.

De verzekeringnemer kan zich er echter niet op beroepen dat de verzekeraar bepaalde feiten reeds kent of behoort te kennen indien op een daarop gerichte vraag een onjuist of onvolledig antwoord is gegeven. De verzekeraar mag er immers op vertrouwen dat de verzekeringnemer op een gestelde vraag juist en volledig antwoord geeft. Zeker als hij zich bij laat bijstaan door een assurantietussenpersoon. Indien door een verzekeringnemer in een vragenlijst bepaalde vragen open zijn gelaten of onduidelijk zijn beantwoord, is het aan verzekeraar om nadere inlichtingen in te winnen of een onderzoek in te stellen voordat een verzekering wordt afgesloten. Wanneer dit niet is gedaan kan de verzekeraar geen geslaagd beroep doen op verzwijging, tenzij met opzet gehandeld is om de verzekeraar te misleiden.

De kantonrechter oordeelt dat er niet is gebleken dat de klant, of de tussenpersoon namens hem, met opzet de verzekeraar heeft misleid. Op de vraag of een open haard aanwezig is, heeft de klant aangegeven dat een pelletkachel aanwezig is. Vaststaat dat de verzekeraar niet heeft doorgevraagd wat voor een pelletkachel dit betreft, of daar anderszins onderzoek naar heeft gedaan.

De conclusie is dat de klant zijn precontractuele mededelingsplicht niet heeft geschonden. De door de klant gevorderde schade wordt toegewezen en moet alsnog door de verzekeraar worden vergoed.

Wat kunt u doen?

Als de klant u inschakelt om een verzekering af te sluiten is het te allen tijde belangrijk om zelf een goede en diepgaande inventarisatie uit te voeren. Op grond van de IDD moet u de wensen en doelstellingen van de klant inventariseren en hier aantoonbaar een passend product voor aanbieden. Door een uitgebreide inventarisatie kunt u de klant zelf direct al wijzen op mogelijke risico’s of uitdagingen bij het verzekeren van een bijzondere situatie. Dan zult u zelf wel op hoogte moeten zijn van die bijzondere situatie. De klant is op die manier beter voorbereid op een (mogelijk) aangepast voorstel van een verzekeraar, omdat de verzekeraar het risico beter kan inschatten. Zo is voor alle partijen de kans op een verrassing bij schade minder groot.

Wat kan SVC voor u doen?

Met de SVC Kennisportal beschikken wij over een krachtige tool om u te ondersteunen met pragmatische procedures, instructies, formulieren en sjablonen. Zoals een inventarisatieformulier en motivatievragen die u kunnen ondersteunen bij het opstellen van een volledig advies. Ook voor schadeverzekeringen. Met het SVC compliance abonnement krijgt u toegang tot ons Kennisportal, ontvangt u onze nieuwsbrieven, kunt u gebruik maken van de Wft helpdesk en kunt u 4 keer per jaar een adviesdossier ter beoordeling voorleggen. Wilt u meer informatie over het compliance abonnement of de Kennisportal? Neemt u dan contact met ons op.